Κρητηίς

Κρητηίς

Θεατρική  διασκευή του ΠΟΛΥΧΡΟΝΗ ΚΟΥΤΣΑΚΗ

βασισμένη στο  ομότιτλο έπος του ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

Σκηνοθεσία : ΑΡΖΟΓΛΟΥ ΚΩΣΤΑΣ

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΧΑΝΙΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΕΛΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ "ΙΧΝΗΛΑΤΕΣ" 

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ  & ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ

Θέατρο "ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΛΗΣΙΔΗΣ" 15 - 22 Δεκεμβρίου 2001

Σκηνοθεσία : Αρζόγλου Κώστας
Θεατρική Διασκευή : Κουτσάκης Πολυχρόνης
Μουσική έργου - Στίχοι τραγουδιών : Λουδοβίκος των Ανωγείων
Στίχοι τελευταίου τραγουδιού : Πόπη Ντουντουλάκη
Δημιουργική συμβολή - Ενορχήστρωση - Διδασκαλία : Γιώργος Παυλάκος
Τραγούδι : Χρυσούλα Περάκη
Σκηνικά - εικαστική σύνθεση κοστουμιών από το βεστιάριο του ΔΗΠΕΘΕΚ : Μαχαιριανάκη Άννα
Τα κοστούμια παραχωρήθηκαν από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κρήτης
Κίνηση : Φαλιέρου Σοφία
Βοηθός Σκηνοθέτη : Εύα Δημητσάντη
βοηθός σκηνογράφου : Κωνσταντίνος Χατζηθεοδωρίδης
Τραγούδι : Χρυσούλα Περάκη

Αφηγητές :  Λεωνίδας Μανωλικάκης - Βασίλης Νταγκουνάκης
Κρητικές κοπέλες : Κική Ματσαμά - Όλγα Καρδαμάκη - Αντωνία Χατζογιαννάκη  
Δράκος : Ευθύμης Καραντώνης
Τάσκας : Δημήτρης Καλογεράκης
Μάντακας : Λευτέρης Μποτωνάκης
Φράγκοι Ιππότες : Ανδρέας Δρακάκης - Αντώνης Κοτσιφάκης
Βιττωρία : Παρασκευή Πατελάκη
Νεαρός Λακκιώτης : Γιώργος Κοτόπουλος
Φράγκος Μονομάχος : Νίκος Μαθιουδάκης
Ζέρβας : Μιλτιάδης Μπουτσαράκης
Ιερέας :Ανδρέας Δρακάκης
Μάνα :Αντωνία Χατζογιαννάκη
Μαρίνος :Γιώργος Γελαλής
Γέρακας : Μηνάς Μισώρης
Ενετές Κοπέλες :Εύα Δημητσάντη - Ελεονώρα Λουραντζάκη - Χρυσούλα Περάκη
Γελωτοποιός : Γιώργος Κοτόπουλος
Πατέρας Δράκου : Γιάννης Ορφανός
Παραμάνα : Κατερίνα Μαροπάκη
Μάρθα : Αντωνία Χατζογιαννάκη
Φράγκοι Φρουροί : Λάμπρος Καραντωνάκης - Κώστας Νασόπουλος
Βράγκας : Νίκος Μαθιουδάκης
Ψαρός :Γιώργος Παπαδάκης
Μαλατέστας : Ανδρέας Δρακάκης
Γυναίκα Κρητικιά : Εύα Δημητσάντη
Μαρία : Ελεονώρα Λουραντζάκη
Λακιώτης : Γιάννης Ορφανός

Στο τέλος του άρθρου μπορείτε να δείτε όλη την παράσταση

Κώστας Αρζόγλου

Αποφοίτησε από την δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου το 1969 . 
Αμέσως ιδρύεται το "ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΘΕΑΤΡΟ" όπου είναι ιδρυτικό στέλεχος . 
Η δεκαετία 1969 - 1979 σφραγίζεται από την "ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΡΕΤΖΟ" του Π. Μάρκαρη , την "ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ" του Μπρέχτ και μεταξύ άλλων , πολλές επιθεωρήσεις ("ΚΑΙ ΣΥ ΧΤΕΝΙΖΕΣΑΙ" - 
"ΤΟ ΤΡΑΜ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ" κ.α.) στο Άλσος Παγκρατίου . Τη δεκαετία 1970 - 1980 εργάζεται σε θιάσους της Ελλης Λαμπέτη , του Δημήτρη Παπαμιχαήλ , του Αλέκου Αλεξανδράκη κ.α. . Την πενταετία 1980 - 1985 φτιάχνει το αεικίνητο . Έκτοτε έχει σκηνοθετήσει και έχει παίξει σε τουλάχιστον πενήντα έργα . Από Σαίξπηρ και Γκολντόνι , μέχρι εξαιρετικά σύγχρονα έργα . 
Στην τηλεόραση πρωταγωνίστησε σε 15 σήριαλ , μεταξύ των οποίων : 
"ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ" , "ΒΑΜΜΕΝΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΜΑΛΛΙΑ" , "Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ" κ.α. 

Αντώνιος Ι Αντωνιάδης

Ο Αντώνιος Ι Αντωνιάδης, γυμνασιάρχης, συγγραφέας, ποιητής, γεννήθηκε στον Πειραιά το 1836 και πέθανε στην Αθήνα το 1905. Καταγόταν από Κρητικούς γονείς. Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και διορίστηκε καθηγητής γυμνασίου στην Πάτρα. Απολύθηκε το 1861 γιατί εκφράστηκε κατά της αυταρχικής πολιτείας του βασιλιά ΄Όθωνα  και προσκλήθηκε από την κοινότητα των Χανίων να αναλάβει ως γυμνασιάρχης και διευθυντής σε σχολεία της πόλεως. Τον καιρό που ήταν στην Κρήτη συνέθεσε το πρώτο δραματικό έργο «Φίλιππος ο Μακεδόνας» το οποίο το 1865 βραβεύτηκε από τον Βουτσιναίο διαγωνισμό ο οποίος είχε τότε ιδρυθεί. Ασχολήθηκε με  ιστορικές έρευνες των μεσαιωνικών χρόνων, οι οποίες αποτέλεσαν την υπόθεση για το έπος η «Κρητηίς» στο οποίο εικονίζεται μία περίοδος της Βενετοκρατίας στην Κρήτη. Επιστρέφοντας στη κεντρική Ελλάδα διορίστηκε γυμνασιάρχης στον Πειραιά και στα χρόνια που ακολούθησαν συνέγραψε ιστορικές τραγωδίες και έπη τα οποία υπέβαλε στον Βουτσιναίο διαγωνισμό και πάρα πολλές φορές του απονεμόταν το πρώτο βραβείο ή ο πρώτος έπαινος ή και τα δυο μαζί. Μερικά από τα γνωστότερα έργα του είναι : «Κατάρα της Μάνας», «Αθηναϊς», «Εθελοντής της Κρήτης», «Η Χρυσομαλλούσα των Σφακίων», « Η Χαϊδεμένη»,» «Ιουστινιανός και Θεοδώρα», «Υπάλληλος και Κηπουρό». Συνέθεσε τα έπη «Κρητηίς», «Κατσαντώνης», «Μεσολογγιάς», «Μάνα του γενίτσαρου» , ενώ υπάρχουν και αδημοσίευτα θεατρικά του έργα και πολλά από τα λυρικά του ποιήματα δεν εκδόθηκαν αυτοτελώς αλλά δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες. Τα δραματικά του έργα είναι όλα γραμμένα κατά τους αρχαίους κανόνες της δραματικής τέχνης και σε άψογη καθαρεύουσα, σύμφωνα με τους γλωσσικούς όρους που είχε θέσει τότε η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου, για τα έργα που υποβάλλονταν στους επίσημους διαγωνισμούς.. Τα έργα του διδάσκονταν στα σχολεία αλλά μετά την μεταβολή που έγινε από την ακαδημαϊκή Σύγκλητο σχετικά με τις προτιμήσεις και την γλώσσα και τον τρόπο σύνθεσης των ποιητικών έργων, τα έργα του έπαψαν να διδάσκονται, αλλά ο συγγραφέας δεν θέλησε ν αλλάξει ούτε την γλωσσική έκφραση ούτε τον τρόπο σύνδεσης των ποιημάτων του.  Τα επικά του έργα αφηγούνται την πραγματική ιστορία γραμμένη σε ποιητικούς στίχους. Και αυτά, παρά το γεγονός ότι είναι κάπως άτονη η ποιητική πνοή, ως καθαρά ιστορικά έχουν πολύτιμη αξία Ο Αντώνιος Ι Αντωνιάδης εναπόθεσε στην «Κρητηίδα» του ιστορική ύλη από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας ,την οποία διέσωσε και παρουσίασε με τα πρόσωπα που έδρασαν τότε στους τολμηρούς αγώνες ανακτήσεως υπέρ της ελευθερίας στην ηρωική νήσο Κρήτη. Από τα επεισόδια που διαδραματίζονται στο έργο αυτό πάρα πολλά, τα οποία ήταν άγνωστα μέχρι την εποχή του συγγραφέα, απεικονίστηκαν με ζωηρότητα και καθαρότητα, και ιδιαίτερα απ όλα τα έργα του αναβλύζει έντονη και ολοκάθαρη η ιστορική ποίηση στην «Κρητηίδα». Έγραψε και πολλά διδακτικά βιβλία, τα οποία έλειπαν τότε από την ελληνική παιδεία, όπως η τετράτομη Παγκόσμια ιστορία για χρήση των μαθητών του γυμνασίου, γεωγραφία και Γραμματική, βιβλία με τα οποία διδάχτηκε μια γενιά Ελλήνων.

Πολυχρόνης Κουτσάκης

Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης (αυτός στα αριστερά της φωτογραφίας, για να μην μπερδεύεστε) γεννήθηκε το 1974 στα Χανιά. 
Σπούδασε στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών και κάνει διδακτορικό στις Τηλεπικοινωνίες στο Πολυτεχνείο Κρήτης. 
Έχει γράψει τρία βιβλία και ένα θεατρικό έργο:
Βιβλία
       Το κάψιμο της σημαίας (μυθιστόρημα, εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί, 1998)
       Ο μυθοποιός (ποιητική συλλογή, εκδόσεις Γαβριηλίδη, 2000)
       Όχι αυτή τη φορά, μωρό μου (μυθιστόρημα, εκδόσεις Ενάλιος, 2000).
Θεατρικό Έργο : Κρητηϊς

Η Διασκευή

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΚΡΗΤΗΪΣ»

Το θεατρικό έργο «Κρητηϊς» (γραμμένο από τον συγγραφέα Πολυχρόνη Κουτσάκη και βασισμένο πάνω στο έπος «Κρητηϊς» (1865) του Αντωνίου Αντωνιάδη) είναι η ιστορία ενός μεγάλου έρωτα με φόντο τον αγώνα των Κρητικών ενάντια στους Ενετούς κατακτητές, αλλά και το αντίστροφο: η ιστορία ενός μεγάλου αγώνα με φόντο έναν καταλυτικό έρωτα. 
Παράλληλα με την υπόθεση του έργου, προβάλλονται τα ήθη και τα έθιμα 
τόσο των Κρητικών, όσο και των Ενετών εκείνη την εποχή. 
Ο μύθος του έργου φέρνει τους Ενετούς να είναι απόλυτοι κυρίαρχοι σε ολόκληρη την Κρήτη, με εξαίρεση τις περιοχές των Λάκκων και των Σφακίων. 

Ο Ενετός φρούραρχος, ο Τάσκας, προσκαλεί τους αρχηγούς των Λάκκων σε γεύμα, με σκοπό να τους παγιδέψει και να τους σκοτώσει. Όμως αυτοί αρνούνται και αντιπροτείνουν να τους τιμήσει αυτός με τον ερχομό του στους Λάκκους, 
στις γιορτές του γάμου ενός Λακκιώτη. Ο Τάσκας αποδέχεται την πρόσκληση 
και πηγαίνει στους Λάκκους μαζί με την κόρη του, την Βιττωρία, με στόχο να 
βελτιώσει τις σχέσεις του μαζί τους, να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και να 
εκμεταλλευθεί κάθε πληροφορία που θα αποκομίσει για την περιοχή 
και τις δυνάμεις των Λακκιωτών. 
Όταν η Βιττωρία θα γνωρίσει τον Δράκο, όμως, τον μεγάλο ήρωα των Λάκκων 
και ολόκληρης της Κρήτης, οι δύο νέοι θα ερωτευθούν κεραυνοβόλα και το τ
οπίο στις σχέσεις των Λακκιωτών με τους Ενετούς θα αλλάξει εντελώς. Ο Τάσκας, αντιλαμβανόμενος την χρυσή ευκαιρία που έχει στα χέρια του, εμπαίζει τους πάντες προσφέροντας τάχα στον Δράκο το χέρι της κόρης του και στους Λακκιώτες την φιλία του, και για απόδειξη των λόγων του προχωρεί σε αρραβώνα των δύο νέων. 
Για να το επιτύχει πρέπει όμως πρώτα να εξαφανίσει τις αμφιβολίες των Λακκιωτών: για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιεί ως αγγελιοφόρο και διαπραγματευτή τον ανύποπτο γιο του, τον Μαρίνο, που τρέφει φιλικά αισθήματα για τους Κρητικούς -άλλωστε και η μάνα του Μαρίνου και της Βιττωρίας, ήταν Κρητικιά. 
Αφού γίνει ο αρραβώνας, ο Τάσκας στήνει παγίδα στον Δράκο και τον φυλακίζει, όμως ο Δράκος κατορθώνει να αποδράσει χάρη σ’ ένα έξυπνο σχέδιο ενός γέροντα Κρητικού, και αμέσως ξεσπάει μεγάλος πόλεμος ανάμεσα στους Κρητικούς -που ξεσηκώνονται σε όλη την Κρήτη και ενισχύονται από Έλληνες από πολλά μέρη της χώρας- και στους Ενετούς που φέρνουν μεγάλες ενισχύσεις από την Βενετία. 

Οι πρώτες μάχες καταλήγουν σε νίκη των Κρητικών, όμως τότε εμφανίζεται ένας 
Φράγκος ο Μαλατέστας, ένας σύγχρονος «Εφιάλτης», ο οποίος εκμεταλλεύεται 
το ότι ζει πολλά χρόνια στην Κρήτη και μιλάει πολύ καλά την γλώσσα, παρεισφρέει 
στις δυνάμεις των Κρητικών και πυροβολεί τον Δράκο, τραυματίζοντάς τον βαριά. 
Η Βιττωρία, εντωμεταξύ, άρρωστη από φυματίωση, μαθαίνει ότι ο Δράκος 
αργοπεθαίνει στους Λάκκους και πηγαίνει να τον βρει, τρελή από πόνο, καθώς 
έχει μάθει και τον θάνατο του αδερφού της, που πολεμούσε πλάι στον Δράκο, 
από χέρι Φράγκου. 
Η Βιττωρία προλαβαίνει τον Δράκο ζωντανό ίσα-ίσα για να μιλήσουν και να φιληθούν για μια τελευταία φορά, και μετά αυτοκτονεί πλάι του, όπως θα κάνει αργότερα μπροστά στους Λακκιώτες και ο Τάσκας, ο οποίος έχει κηρύξει παύση του πολέμου και έχει πάει ικέτης στους Κρητικούς για να πάρει τα πτώματα των παιδιών του. 
Παρά την προσωρινή επικράτηση των Ενετών, το έργο τελειώνει με το αισιόδοξο 
μήνυμα ότι ο αγώνας των Κρητικών θα συνεχιστεί, με αρχηγό έναν πολύ γενναίο νεαρό στον οποίο ο Δράκος είχε εμπιστευθεί το σπαθί του πριν πεθάνει.

Κριτικές

Άρθρο της Πηνελόπης Ντουντουλάκη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (σε δύο μέρη) την Κυριακή 16 και την Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2001

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΝ ΚΡΟΤΟ
"Ήταν μονάχα δυο βουνά π' αρνήθηκαν να θρέψουν τα νύχια τ' άγριου λιονταριού με αίμα να θεριέψουν. Το 'γα οι Λάκκοι ήτανε και τα Σφακιά το άλλο. Δύο βουνά, τόποι τρανοί, με όνομα μεγάλο.
 "Κρητηίς", έργο επικό, ποιητικό, ιστορικό αφήγημα του Αντωνίου Ιωάννου Αντωνιάδη, φιλόλογου και ποιητή (183β-1905), ο οποίος έζησε και στα Χανιά της Κρήτης:
"Διατρίψας επί τετραετίαν εις Χανία της Κρήτης, έλαοον αφορμήν να γνωρίσω τους επί των Αευκών 0ρέων και της 'Ιδης οικούντας μεγαλόκαρδους άνδρας, των οποίων πάσα λέξης αποπνέει ανδρείαν και πας αναστεναγμός ανάμνησιν του παρελθόντος οδυνηράν. Παρεκάθισα εις τας αφελείς αυτών και ομηρικάς τραπέζας, συνέφαγον τον μετά των δακρύων της πικράς δουλείας ορεγμένον άρτον και εις των μακρών όπλων τον κρότov συνήλπισα της μεγάλης Πατρίδος την ανασταοιν... .
 Αυτά σημειώνει ο Ποιητής, στον πρόλογο του εμπνευσμένου έργου του, στο οποίο έχει εναποθέσει, ως δεινός μελετητής, ιστορική ύλη από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Πρόσωπα που έδρασαν και μεγαλούργησαν στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης παρουσιάζονται στο βιβλίο αυτό, το οποίο είχε ανακηρυχθεί ποίημα εθνικό από την Επιτροπή Κρίσεως στο Βουτσιναίο Πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό και είχε τιμηθεί με τον πρώτο έπαινο. Το έργο, γραμμένο σε άψογη ( αρχαίζουσα ) καθαρεύουσα είχε τεράστια απήχηση στο αναγνωστικό κοινό της εποχής, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Σε σχέση όμως, με τη σύγχρονη πραγματικότητα, γεγονός είναι ότι το γλωσσικό ιδίωμα, καθιστούσετο λαμπρό έπος δυσπρόσιτο στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Το 1996, το Πολεμικό Μουσείο Χανίων με πρωτοβουλία του Προέδρου της Εταιρείας των Φίλων του Πολεμικού Μουσείου Χανίων, ιστοριοδίφη και συγγραφέα Ιωάννη Μάντακα, ανέθεσε στον Διονύσιο Δημητρίου Καρπούζο, φιλόλογο, θεολόγο και συγγραφέα την πιστή μετάφραση του έργου στην απλή νεοελληνική. Το μεταφρασμένο δίτομο έργο πραγματοποίησε επανειλημμένες εκδόσεις. Η "Κρητηίς" ήρθε ξανά στο φως. Ηταν μια ευτυχής συγκυρία το ότι ο ταλαντούχος νέος Χανιώτης επιστήμων και συγγραφέας Πολυχρόνης Κοντσάκης συναντήθηκε, στις αναγνωστικές διαδρομές του, με την "Κρητηίδα". Ακόμα περισσότερο που το έργο τον συγκίνησε, με αποτέλεσμα να πραγματοποιήσει τη συγγραφή του σεναρίου για να παρουσιαστεί η "Κρητηίς", ως θεατρικό έργο πλέον, στο κοινό της Κρήτης και της Ελλάδας.
Με την ομόφωνη γνώμη του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕΚ Μιχάλη Αεράκη, ο οποίος εξετίμησε την πνοή και τη σημαντικότητα του έργου και με το ευοίωνο δεδομένο της καθόδου του γνωστού και καταξιωμένου ηθοποιού και σκηνοθέτη Κώστα Αρζόγλου στην πόλη μας, για να αναλάβει τη σκηνοθεσία του έργου, γύρισε μια νέα σελίδα στο βιβλίο της θεατρικής δραστηριότητας στα Χανιά.
Μια άλλη μέρα ξημέρωσε για το ΔΗΠΕΘΕΚ και θεατρόφιλο κοινό των Χανίων , καθώς η πρόθυμη συνεισφορά και συσπείρωση αρκετών ανθρώπων του θεάτρου γύρω από αυτό το νέο ξεκίνημα, δημιούργησε εύλογη αισιοδοξία. Ύστερα ήρθε η σκηνική και ενδυματολογική φροντίδα της Άννας Μαχαιριανάκη, η θεσπέσια μουσική του Λουδοβίκου των Ανωγείων. Ύστερα πια, το νερό είχε κυλήσει στο αυλάκι για τα καλά...
Κάπως έτσι, μέσα από άλλη τροχιά, μια άλλη ευτυχής συγκυρία με έφερε κοντά στο ξεκίνημα ...των διαδικασιών για το ανέβασμα της "Κρητηίδος" στη θεατρική σκηνή.

Το φετεινό καλοκαίρι είχα αποδώσει, μετά από παράκληση του σεβαστού και αφοσιωμένου στην ιστορική έρευνα Λακκιώτη Ιωάννη Μάντακα, λίγα αποσπάσματα από το έργο "Κρητηίς" σε έμμετρη δημοτική γλώσσα, με παραδοσιακό δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Το ίδιο το έργο, με παρακίνησε στη συνέχεια, ώστε να αποδώσω μια σύνθεση ενοτήτων από το ποιητικό έπος, ώστε να αναδειχθούν τα βασικά σημεία της ιστορίας. Οι στίχοι αυτοί, παρουσιάστηκαν στο βιβλίο " ΛΑΚΚΟΙ 2001 " (συλλογή στοιχείων, επιμέλεια, συγγραφή: Ιωάννη Μάντακα –Πηνελόπης Ντουντουλάκη), τον Αύγουστο 2001, με την ευκαιρία των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου Πεσόντων Λακκιωτών, λαμπρού έργου του Χανιώτη γλύπτη Γιάννη Μαρκαντωνάκη, στους Λάκκους. Οταν πληροφορήθηκα από τις εφημερίδες για τη διασκευή του έπους "ΚΡΗΤΗΙΣ" από τον Πολυχρόνη Κουτσάκη σε θεατρικό σενάριο, θεώρησα ότι θα ήταν καλό να λάβει αυτό το βιβλίο.
Κάποιοι από τους στίχους έμελλε να επιλεγούν για να πλαισιώσουν την αρχή και το τέλος του έργου, γεγονός το οποίο θεωρώ μεγάλη τιμή και τύχη, καθώς με δέος αναφέρομαι στο ποιητικό έπος του Αντωνίου Αντωνιάδη, δασκάλου των Ελληνικών Γραμμάτων και μεγάλου ποιητή. Με δέος και συγκίνηση εύλογη παρακολούθησα και μια από τις πρώτες πρόβες του έργου. Επαγγελματίες και μη ηθοποιοί, καθώς και ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες των Χανίων, συνένωσαν τις δυνάμεις τους, σε μια πρωτοποριακή πιλοτική συνεργασία με προοπτικές για το μέλλον, κάτω από τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Κώστα Αρζόγλου, μέσα σ' ένα κλίμα αρμονίας και αλληλοσεβασμού. Έτσι άρχισε να σμιλεύεται η θεατρική μορφή της "Κρητηίδος", πάνω στα ωραιότατα και πιστά στο πνεύμα του έργου κείμενα του Πολυχρόνη Κουτσάκη.
Αφησα να περάσει αρκετό διάστημα μέχρι να δω ξανά τις δοκιμαστικές παραστάσεις, λίγες μέρες πριν την επίσημη πρώτη. Στον κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων " Δημήτρης Βλησίδης" (τέρμα οδού Μαριδάκη, στο Κουμ Καπί) η τελική εικόνα του έργου ήταν αυτή που έπρεπε και άξιζε να είναι. Για ένα έπος γραμμένο για τα Χανιά της Κρήτης και ιδιαίτερα για τους Λάκκους Χανίων.
Για μια ιστορική αφήγηση πέρα για πέρα αληθινή, η οποία, κατά παράδοξο τρόπο, δεν είναι σήμερα όσο θα έπρεπε γνωστή στον τόπο μας. Για ένα μέγα επίτευγμα προικισμένων ανθρώπων οι οποίοι, μετά από εντατική και εξαντλητική προετοιμασία, παρουσιάζουν σήμερα, ως απαύγασμα διάνοιας και ψυχής, το έργο "ΚΡΗΤΗΙΣ".

Ο Λεωνίδας Μανωλικάκης και ο Βασίλης Νταγκουνάκης στο ρόλο των αφηγητών φεύγουν από την ακαμψία μιας απλής εξιστόρησης και δυναμικά ενσωματώνονται στα δρώμενα του έργου.
Ο Ευθύμης Καραντώνης, στο ρόλο του ήρωα Δράκου των Λάκκων κάνει ένα πολύ ελπιδοφόρο ξεκίνημα στο θέατρο.
Η Παρασκευή Παντελάκη, στο ρόλο της Βιττώριας έχει να παρουσιάσει μια συγκλονιστική ερμηνεία.
Ο Δημήτρης Καλογεράκης ως ο Τάσκας, ο συνετός άρχοντας, πειστικότατος, ενώ
ο Λευτέρης Μποτωνάκης στο ρόλο του προφητικού γερο-Μάντακα θυμίζει Κάλχα ή Τειρεσία αρχαίας τραγωδίας .
Η Κατερίνα Μαροπάκη, ως παραμάνα, χρωματίζει με συναίσθημα ένα χαρακτηριστικό ρόλο.
Ο Γιώργος Γελαλής στο ρόλο του Μαρίνου, αδελφού της Βιττωρίας, είναι απόλυτα εγκλιματισμένος .
Ο Ανδρέας Δρακάκης στο ρόλο του δόλιου Μαλατέστα, ο Νίκος Μαθιουδάκης στο ρόλο του Βράγκα, ο Μηνάς Μισούρης (Γέρακας) ο Γιώργος Κοτόπουλος (Λακκιώτης), ο Μιλτιάδης Μπουτσαράκης (Ζέρβας), ο Γιάννης Ορφανός, η Αντωνία Χατζογιαννάκη, η Κική Ματσαμά, η Όλγα Καρδαμάκη, η Ελεονόρα Λουραντάκη, ο Κώστας Νασόπουλος και ο Λάμπρος Καραντωνάκης, όλοι κινούνται στο πνεύμα, το ήθος και το ύφος των προσώπων που υποδύονται . Η Εύα Δημητσάντη, δραματογράφος και άξια βοηθός σκηνοθέτη, ηθοποιός επιτελεί παράλληλα χρέη ηθοποιού για κάποια πρόσωπα του έργου. Τέλος η Χρυσή Περράκη ερμηνεύει καταπληκτικά τα λυρικά τραγούδια του έργου (στίχοι και μουσική Λoυδoβίκου των Ανωγείων, εξαίσιο το άκουσμα) και τιμά τις μουσικές ρίζες της και τις σπουδές της στο κλασικό τραγούδι .
Τα ευρηματικά σκηνικά του έργου δίνουν την αίσθηση της προοπτικής εκεί όπου χρειάζεται ενώ παράλληλα ενσωματώνονται, κατα καποιο τροπο, στα επί σκηνής δρώμενα. Η ενδυματολογική φροντίδα (επίσης της Άννας Μαχαιριανάκη) μαρτυρά την εμπεριστατωμένη ενασχόληση της σκηνογράφου με την ιστορία των προσώπων του έργου.
Σε όλους αυτούς τους συντελεστές αλλά και στους αφανείς παράγοντες αυτής της παράστασης (φωτισμός, τεχνικό μέρος κ.α.) αξίζουν εγκάρδια στήριξη και το "ευχαριστώ" των Χανίων.
Είναι βέβαιο ότι η πρoσφορά τους αυτή "θα πιάσει τόπο" και θα γράψει τη δική της ιστορία.
Η κρητική σούστα που λαλεί θριαμβικά και γιορτινά. Η θλίψη του έρωτα που ανθεί στην καρδιά μιας σύγκρουσης, η αναμέτρηση και η αγωνία, η νοσταλγία της μουσικής που βηματίζει αντάμα με το όνειρο, ο βαρύτιμος λόγος, δίκαια διεκδικούν σήμερα τη θέση τους στη μνήμη και την καρδιά του θεατρικού και πολιτισμικού χώρου.
Οι διάλογοι αποτελούν μικρά λογοτεχνήματα, διδακτικά και πάντα επίκαιρα .
«Νομίζεις πως το αχόρταγο πάθος της εξουσίας έχει ανθρώπινο αίσθημα;» ρωτά ο γερο-Μάντακας το Δράκο, και προσθέτει: "Πρόσεξε, θολό μάτι σε οδηγεί στην καταστροφή". Και αλλού, επισημαίνει: "Αρχίσαμε να λησμονούμε και τη γλώσσα των πατεράδων μας ακόμα...".
Ενώ ο Μαρίνος, γιος του Τάσκα, παρακαλεί το Δράκο, λίγο πριν τη μεγάλη μάχη: "Τουλάχιστο δέξου με ως απλό οπλοφόρο...χάρισε μου μια πατρίδα που να με κάνει περήφανο...» .
Και η φωνή των Λακκιωτών, Σφακιανών, όλων των Κρητών αγωνιστών αντιλαλεί μέσα από τη φωνή του Αντώνιου Αντωνιάδη στους αιώνες: "ορκίζομαι ότι ώς πιστός μαχητής της πατρίδας ουδέποτε θα παραδώσω τα όπλα..."
Ένα έργο άθλος, ένα έπος λαμπρό του τόπου μας, αναμένει τη συμμετοχή των Λακκιωτών, των Σφακιανών , των Χανιωτών , των Κρητών . Και οι Λακκιώτες , οι Σφακιανοί, οι Χανιώτες, οι Κρητικοί, καλούνται να συναντήσουν την ιστορία της ρίζας τους .-

Άρθρο του Δημήτρη Φιλιππίδη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2001 για την θεατρική παράσταση ΚΡΗΤΗΙΣΚΡΗΤΗΙΣ : ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΜΕ ΕΝΤΟΝΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Την Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου έγιναν τα εγκαίνια ενός νέου χώρου, ενός νέου θεάτρου στο οποίο τιμητικά δόθηκε το όνομα του Δημήτρη Βλησίδη. Ο χώρος ανάλογος του ονόματος που του δόθηκε. Χώρος ζεστός, που σε τραβάει μόλις θα πρωτομπείς. Χώρος πραγματικά ιδανικός για θεατρικές παραστάσεις. Χώρος που βοηθάει τον καλλιτέχνη να αποδώσει τα μέγιστα και τον θεατή να ζει τα δρώμενα στην σκηνή. Τα εγκαίνια έγιναν από τον δήμαρχο Χανίων κ. Τζανακάκη παρουσία του Μητροπολίτου, του Νομάρχη, άλλων επισήμων και πλήθος κόσμου. Παραδόθηκε ένας χώρος πολλά υποσχόμενος ..
Την επομένη ημέρα Σάββατο ο χώρος έκανε την επίσημη πρώτη του με το θεατρικό έργο Κρητηίς του Αντωνίου Αντωνιάδη σε διασκευή Πολυχρόνη Κουτσάκη, σε σκηνοθεσία Κώστα Αρζόγλου, μουσική του Λουδοβίκου των Ανωγείων επιμέλεια κοστουμιών Άννας Μαχαιριανάκη και πλήθος ηθοποιών.
Είναι μία παράσταση που όλοι όσοι την είδαν μέχρι τώρα έχουν να πουν από καλά μέχρι πάρα πολύ καλά λόγια. Βοηθούντος και του χώρου, που κάνει τον θεατή να νοιώθει μπροστά στην σκηνή, ασχέτως του που κάθεται, νοιώθεις να παίζεται ένα έργο το οποίο το ζεις, συμμετέχεις.
Κλαις, χαίρεσαι, λυπάσαι μαζί με τους ηθοποιούς που καταφέρνουν να μεταφέρουν στο θεατή τα συναισθήματα του ρόλου τους και τις συγκινήσεις της στιγμής.
Οι γρήγορες εναλλαγές των σκηνών με την τέχνη της μαλκαμπίνας (τεράστια βαλίτσα στο κέντρο της σκηνής) που δημιουργεί σκηνικά και σκηνές να παίζονται σε διαφορετικά επίπεδα επάνω στη σκηνή, σε άψογο χρονικό συγχρονισμό των ηθοποιών κάνει το θεατή να απολαμβάνει πραγματικά μία θεατρική παράσταση πολύ αξιόλογη. Η ποιότητα του έργου, η ιστορική αξία του σεναρίου, η απόδοσή του κάνουν όλους τους θεατές που το παρακολούθησαν να το συστήνουν ανεπιφύλακτα σε γνωστούς και φίλους και πολλοί από αυτούς να νοιώθουν την ανάγκη να το ξαναδούν.

Και για να δημιουργήσουμε ολοκληρωμένη εικόνα για τον νέο θεατρικό χώρο καθώς και για την παράσταση που παίζεται πήραμε την γνώμη του σκηνοθέτη του έργου κ. Αρζόγλου. Λιτός στα λόγια του απαντώντας σε ερωτήσεις του συνεργάτη μας Δημήτρη Φιλιππίδη είπε ότι ο θεατρικός αυτός χώρος είναι ένας χώρος που ο καλλιτέχνης αποδίδει τα μέγιστα και ο θεατής απολαμβάνει. Για το έργο. ότι είναι τυχερός που είχε στα χέρια του τέτοιο υλικό, τέτοιο μοναδικό έπος.
Όσο για τους ηθοποιούς και τη δουλειά των υπολοίπων συντελεστών , ότι ο καθένας θα την κρίνει επί σκηνής.
Και πραγματικά στο "φινάλε" της παράστασης το χειροκρότημα είναι ασταμάτητο. Αυθόρμητα και ολόψυχα ο θεατής ευχαριστεί με το συνεχές χειροκρότημά του, όλους τους καλλιτέχνες γι' αυτό που έζησε , γι' αυτό που ένοιωσε. . Ένα μεγάλο μέρος των χειροκροτημάτων αποδόθηκε στον κ. Αρζόγλου, όταν κατέβηκε στην σκηνή με το πέρας του έργου. Ήταν τέτοια η συγκίνηση του που τα μάτια του βούρκωσαν.
Αξίζει όλοι μας να επισκεφθούμε και την αίθουσα αλλά και να παρακολουθήσουμε την θεατρική παράσταση Κρητηίς. Είναι ένα έργο που μέσα από ένα μεγάλο έρωτα δίνει με καθαρά κρητικά στοιχεία τους αγώνες των Κρητών επί Ενετοκρατίας, τα ήθη, τα έθιμα τους αλλά και των Ενετών.
Η ποιότητά του προκαλεί, ο χώρος έλκει, και ο θεατής φεύγει ενθουσιασμένος και με την ευχή και την ελπίδα σύντομα να "αναγκαστεί" να επανέλθει για να παρακολουθήσει κι άλλη τέτοια παράσταση.

Άρθρο του Δημήτρη Νικολακάκη που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ - ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ και ΧΑΝΙΩΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ στις 18 Δεκεμβρίου 2001 για την θεατρική παράσταση ΚΡΗΤΗΙΣ

Μια επαγγελματικού επιπέδου παράσταση του ΔΗΠΕθΕΚ και της ΔΗΠΕΧ, παρά του ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες, έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αυτές τις μέρες οι Χανιώτες, στο καινoύργιo-φτιαγμένo δημοτικό θετράκι " Δημήτρης Βλησίδης" που βρίσκεται στο τέρμα της παραλίας του Κουμ-Καπί (Mαριδάκη 1 και Κοκότση).
Πρόκειται για, την "Κρητηϊδα", το επικό-λυρικό έργο του Αντωνίου Ι. Αντωνιάδη, που ανέβηκε σε θεατρική διασκευή Πολυχρόνη Εμμ. Κουτσάκη.
Ο συγγραφέας, φιλόλογος, ιστορικός και ποιητής, ήταν ο πρωτότοκος γιος του Iωάννη Αντωνιάδη, που μαζί με τους αδελφούς του Εμμανουήλ και Γεώργιο , προσέφεραν πολλά στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της Ελλάδας και της Κρήτης. Οι Αντωνιάδηδες κατάγονταν από τη βυζαντινή οικογένεια των Μελισσηνών , που ήταν άρχοντες στον Κυρτωμάδω Κυδωνίας . 
Το έργο γράφτηκε το 1865 σε αρχαϊζουσα γλώσσα. Αναφέρεται σε μια πραγματική ιστορία ενός έρωτα που αναπτύχθηκε στα χρόνια της Ενετοκρατίας, ανάμεσα στο πρωτοπαλίκαρο των Λάκκων και στην κόρη του Ενετού φρούραρχου. Ιστορία πλέκεται με φόντο τους αγώνες των Κρητικών ενάντια στον ξένο κατακτητή.
Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης επιστράτευσε το γνωστό συγγραφικό του ταλέντο και με τη βοήθεια της "μεγάλης του αγάπης στο θέατρο" δημιούργησε ένα θεατρικό έργο, που σε τίποτε δεν έχει να ζηλέψει παρόμοια εγχειρήματα μεγάλων συγγραφέων. Έχει στήσει αριστοτεχνικά το σενάριο και κορυφώνει αριστουργηματικά, λεπτό προς λεπτό την πλοκή του δράματος. Είναι άξιοι συγχαρητηρίων ο Δήμος Χανίων και ιδιαίτερα ο Αντιδήμαρχος και πρόεδρος της ΔΗΠΕΧ Δημήτρης Λειψάκης κι ο καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΔΗΠΕΘΕΚ, εκλεκτός ηθοποιός και σκηνοθέτης, Mιχάλης Αεράκης, γιατί μέσα σ' ένα χρονικό διάστημα περίπου 3 μηνών κατάφεραν να ανεβάσουν ένα θαυμάσιο θεατρικό έργο, στηριγμένοι σε ντόπιους ηθοποιούς, κατά κύριο λόγο ερασιτέχνες (κανείς απ' αυτούς δεν πήρε αμοιβή).
Η έξοχη σκηνοθεσία του Κώστα Αρζόγλου πέτυχε τους στόχους της.
Η μουσική του Λουδοβίκου των Ανωγείων είναι απόλυτα ταιριασμένη με την πλοκή του έργου.
Τα σκηνικά της Άννας Mαxαιριανάκης δημιουργούν ένα υποβλητικό περιβάλλον και μας μεταφέρουν αβίαστα στο πνεύμα της εποχής.
Κίνηση δίδαξε η Σοφία Φαλιέρου και κρητικούς χορούς ο Γιάννης Αγιασμενάκης.
Tα έμμετρα μέρη του έργου είναι της καταξιωμένης Χανιώτισσας πνευματικής δημιουργού Πηνελόπης Ντουντουλάκη .

Οι ηθοποιοι έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στις ερμηνείες των ρόλων τους.
Ο Λεωνίδας Μανωλικάκης ευαίσθητος, αληθινός, τρομερός και συγκινητικός.
Ο Βασίλης Νταγκουνάκης βροντώδης και επιβλητικός, άριστη επιλογή για τον συγκεκριμένο ρόλο.
Ο Ευθύμης Καραντώνης, με το αβίαστο παίξιμό του, κράτησε επάξια στους ώμους του τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ο παλαίμαχος Δημήτρης Καλογεράκης ξεδίπλωσε για μια ακόμη φορά το υποκριτικό του ταλέντο.
Ο Λευτέρης Μποτωνάκης απέδωσε κατά τρόπο συγκλονιστικό τον ρόλο του καπετάν Μάντακα.
Η πρωταγωνίστρια Παρασκευή Νικ. Πατελάκη ήταν τέλεια, τόσο στην υποκριτική, όσο και στη σκηνική παρουσία. Αυτή η κοπέλα (δασκάλα στο επάγγελμα) αν συνεχίσει ν' ασχολείται με το θέατρο, θ' αφήσει εποχή.
0 Νίκος Μαθιουδάκης επιστράτευσε όλο του το είναι και σκιαγράφησε κατά τρόπο συγκλονιστικό τον μισητό Βράγκα.
Ο Γιώργος Γελαλής , πολύ εκφραστικός και ανθρώπινος.
Αξιόλογη η παρουσία του Μηνά Μησώρη.
Ο Ανδρέας Δρακάκης καλός στον ρόλο του αποκρουστικού Μαλατέστα.
Η Κατερίνα Μαροπάκη συγκίνησε ως παραμάνα.
Η Έυα Δημητσάντη πατώντας σταθερά στη σανίδα, απέδωσε άψογα τους ρόλους της.
Καθόλου δεν υστέρησαν και οι υπόλοιποι ηθοποιοί Γιάννης Ορφανός, Κική Ματσαμά, 'Ολγα Καρδαμάκη, Αντωνία Χατζογιαννάκη, Αντώνης Κοτσιφάκης, Γιώργος Κοτόπουλος, Μιλτιάδης Μπουτσαράκης, Ελεωνόρα Λουραντάκη, Λάμπρος Καραντωνάκης, Κώστας Νασόπουλος και Γιώργος Παπαδάκης..
Τα ενδιάμεσα τραγούδια απέδωσε με την καταπληκτική φωνή της, η σοπράνο Χρυσούλα Περράκη, που συναγωνίζεται στο μουσικο ταλέντο τον αδερφό της Νίκο.
Ρόλο εικοστού τέταρτου ηθοποιού, διαδραμάτισε κατά τρόπο εξόχως συγκλονιστικό το κεφάλι που κατασκεύασε η Αριάδνη Νόβακ.
Συμπερασματικά, η "Κρητηίδα" είναι μια άρτια παράσταση, που θα πρέπει να δουν όλοι οι θεατρόφιλοι Χανιώτες.