Χαρισματικότητα και Υψηλή Νοημοσύνη VS Τοξικά Περιβάλλοντα
Διημερίδα με τίτλο
«Χαρισματικότητα και Υψηλή Νοημοσύνη VS Τοξικά Περιβάλλοντα»
Στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Δράσης Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας:
ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΕΣ
Ασκληπιάδα vol. 1
22-23 Μαρτίου 2014 | Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, Χανιά
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ
22-2-3 Μαρτίου 2014
Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (ΜΕΓΑΛΟ ΑΡΣΕΝΑΛΙ), Χανιά
Διοργανωτές: Δ/νση Π.Ε. Χανίων, Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ, Ακαδημία Ανώτερης Αξιολόγησης «ΑΝΑΔΕΙΞΗ»
Υποστηρικτής: Περιφερειακή Δ/νση Π.Ε. & Δ.Ε. Κρήτης (Παρατηρητήριο Πρόληψης της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού, Σχολικοί Σύμβουλοι Π.Ε. & Δ.Ε. Χανίων, Διεύθυνση Δ/θμιας Εκπ/σης Χανίων]
Συμπράττοντες Φορείς: Σωματείο ΑμεΑ Χανίων, Λέσχη για τη Διάδοση της Νοηματικής Γλώσσας, ΚΕΘΕΑ Χανίων, ΟΚΑΝΑ - Παράρτημα Θεσσαλονίκης, Ένωση Ελλήνων Συμμετασχόντων σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Σύλλογος Ολυμπιονικών Ελλάδος, Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία, Παγκρήτιος Σύλλογος Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, Σωματείο Χορού και Ρυθμικής, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επιστημονική Ομάδα MediDiatrofi, Εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα», Τηλεοπτικός Σταθμός «ΝΕΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ»
Πρακτικά διημερίδας, πρόγραμμα :
Εκδότης: Γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Χανίων, Μάρτιος 2014
Επιμέλεια: Καβαζίδου Ελένη, Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων
Διάθεση: Δανειστική Βιβλιοθήκη Τμήματος Σχολικών Δραστηριοτήτων / Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων ©Τμήμα Σχολικών Δραστηριοτήτων / Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων
__________________________________________________
ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: Έφεση στην Υποκριτική, την Επικοινωνία και τη Δημιουργία / Αναφορά στην Άνοιξη Καλλιτεχνικής Δημιουργίας
Μανωλικάκης Λεωνίδας, ηθοποιός, σκηνοθέτης
Υπεύθυνος θεμάτων πολιτισμού ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ - Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου
Όταν μου ζήτησαν να αναφερθώ στα χαρισματικά παιδιά, προβληματίστηκα αρκετά.
Ποια ονομάζουμε στα αλήθεια χαρισματικά παιδιά ;
Τι είναι αυτό που τα κάνει να ξεχωρίζουν ;
Κάτω από ποιες συνθήκες κάποιο παιδί χαρακτηρίζεται ως χαρισματικό, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για την τέχνη του Θεάτρου ;
Έχω την τύχη και την τιμή να συνεργάζομαι με παιδιά τα τελευταία χρόνια υλοποιώντας το πρόγραμμα Θεατρικής Παιδείας και Δράσης στο ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης αλλά και παλαιότερα σε σχολεία της πόλης μας και στα Κέντρα Παιδικής Δημιουργίας του Δήμου Χανίων.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη ένα κίνητρο, που στην προκειμένη περίπτωση είναι το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή η παράσταση. Η πορεία για την επίτευξη του στόχου μας, είναι πορεία γνώσης και δημιουργίας. Βελτιώνουμε το λόγο, την κίνηση, την έκφραση, τηνα παρατηρητικότητα, την επικοινωνία, ενισχύοντας παράλληλα τη δημιουργική σκέψη, γράφοντας τα δικά μας κείμενα, εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας ερχόμενοι σε επαφή με κείμενα μεγάλων και καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων θεατρικών συγγραφέων. Και ακόμα, η ενθάρρυνση, η τόλμη είναι τα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να έχει κάποιος για να βγει στο μαγικό σανίδι του θεάτρου. Γιατί πιστέψτε με, όταν τα φώτα ανάψουν και βρεθείς μπροστά στο λαμπερό φώς , θέλει πολύ θάρρος να «εκθέσεις» τον εαυτό σου και να ανοίξεις διάπλατα τις σελίδες του βιβλίου της ψυχής σου για να αποκαλύψεις τον εσωτερικό σου κόσμο.
Μου είναι πραγματικά δύσκολο να ξεχωρίσω ή να χαρακτηρίσω τα παιδιά σε χαρισματικά ή μη. Τα παιδιά είναι παιδιά. Και με όσα έχω δουλέψει, διαπίστωσα ότι όλα έχουν επιδείξει δύναμη και θέληση προκειμένου να πετύχουν το στόχο τους. Έχουν πείσμα, επιμονή και τρομερή υπομονή. Αυτό και μόνο δεν είναι χάρισμα ;
Πέρα λοιπόν από όλα αυτά που είναι δεδομένα για τα παιδιά, ναι… υπάρχουν διαφορές, κάτι που είναι πολύ φυσικό… Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά άλλωστε. Αν όλα τα παιδιά ήταν ίδια, τότε θα υπήρχε δημιουργία ;
Υπάρχουν παιδιά που εμείς θα χαρακτηρίζαμε ταλέντα. Έχουν μεγάλη ευκολία στην έκφραση, την επικοινωνία, το λόγο (προφορικό και γραπτό). Επίσης αυτά τα παιδιά έχουν πολύ θάρρος. Δε διστάζουν να τολμήσουν. Δε διστάζουν να βουτήξουν στα βαθιά κι ας ξέρουν ότι πιθανών να μην τα καταφέρουν. Γιατί βλέπετε, τα δύσκολα είναι μια πρόσκληση. Όμως ακόμα κι αν δεν πετύχουν το επιθυμητό, για εκείνα, αποτέλεσμα, έχουν βγει κερδισμένα. Γιατί τώρα ξέρουν και αναγνωρίζουν το σφάλμα, το οποίο δεν τα φοβίζει αλλά το λαμβάνουν ως γνώση. Όμως αυτό το ταλέντο μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί εάν δεν το ενισχύσεις με νέες γνώσεις και εμπειρίες συνεχώς.
Μια άλλη ομάδα παιδιών είναι εκείνα που θέλουν να τολμήσουν, αλλά κάτι τα εμποδίζει. Στην αρχή είναι λίγο διστακτικά. Δεν κάνουν εύκολα μεγάλα βήματα. Όμως κάνουν μικρά και σταθερά και πάντα προς τα εμπρός. Κάθε βήμα που κάνουν είναι πολύ προσεκτικό, γιατί φοβούνται το λάθος. Φοβούνται την κριτική. Διστάζουν να πουν ελεύθερα τη γνώμη τους γιατί σκέφτονται την πιθανή αντίδραση των άλλων. Η ενθάρρυνση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στο να κατανοήσουν ότι το λάθος είναι πηγή γνώσης. Συνήθως έχουν ανάγκη της προσοχής των άλλων και της συμπαράστασης. Έχουν ανάγκη να τους κρατάς το χέρι και να τους λες συνέχεια ότι αυτό που επίλεξε δεν είναι λάθος, αλλά μια διαφορετική ματιά. Έτσι ανοίγουν ορίζοντες. Ο δρόμος φωτίζεται και τα παιδιά είναι έτοιμα όχι απλά να περπατήσουν, αλλά να τρέξουν.
Υπάρχουν και τα παιδιά που έχουν απίστευτες δυνατότητες, έντονη δημιουργική σκέψη, μεγάλη θέληση, τόλμη. Πολλές φορές θέλουν να προσπαθήσουν το ακατόρθωτο. Το θέμα όμως είναι ότι είναι μπερδεμένα. Υπάρχουν τόσες πολλές ιδέες ανάκατες στο μυαλό τους, που δεν μπορούν τελικά να εφαρμόσουν καμία. Ο λόγος είναι η έλλειψη συγκρότησης και οργάνωση της σκέψης. Κι αυτό είναι κάτι που συναντάμε πολύ συχνά στα παιδιά. Θα έλεγα όμως ότι είναι φυσικό, αν λάβει υπόψη του κανείς την παρορμητικότητα και τον αυθορμητισμό των παιδιών. Όταν καταφέρουν και οργανώσουν, βάλουν σε τάξη και σε μια σειρά τις ιδέες τους, τότε η δημιουργία φτάνει στα υψηλότερα επίπεδα.
Τέλος υπάρχουν κι εκείνα τα παιδιά που είναι εγκλωβισμένα μέσα στην ίδια τους την εφυία. Σκέψεις, ιδέες, απόψεις, μη μπορώντας να εκφραστούν εγκλωβίζονται μέσα στην ίδια τους την ισχύ. Από τη μικρή μου εμπειρία θα έλεγα ότι αυτό ίσως να οφείλετε στην έλλειψη επικοινωνίας, θάρρους και τόλμης. Ίσως να έχουν τύχει δυσμενούς κριτικής από ανθρώπους που δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτή την εφυία, που δεν μπορούν να δουν πέρα από τα στενά όρια μια μέτριας πραγματικότητας, που δεν μπορούν να ονειρευτούν όπως ονειρεύονται αυτά τα παιδιά.
Το ερώτημα λοιπόν είναι : Πόσο ικανοί είμαστε να ακούσουμε αυτά τα παιδιά και πόσο επιτρέπουμε στον ευατό μας και στον εγωισμό μας να αποδεχτούμε και να περπατήσουμε αντάμα και να ταξιδέψουμε σε αυτά το όνειρα που ανοίγουν τους δρόμους του μέλλοντος.
Θα ήθελα να σας προσκαλέσω να επισκεφτείτε, αν δεν το έχετε κάνει ήδη, την έκθεση καλλιτεχνικής δημιουργίας που πραγματοποιείται στο χώρο στο πλαίσιο της «Άνοιξης Καλλιτεχνικής Δημιουργίας 2014» που διοργανώνει ο Δήμος Χανίων και η ΚΕΠΠΕΔΗΧ – ΚΑΜ, με τη συνεργασία των Διευθύνσεων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Νομού Χανίων, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το ΤΕΙ και φορείς πολιτισμού.
Η «Άνοιξη Καλλιτεχνικής Δημιουργίας» που υλοποιείται για τρίτη συνεχή χρονιά, έχει ως στόχο να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά στους εκπαιδευτικούς, τους φοιτητές , τους καθηγητές , αλλά και σε όσους ασχολούνται με τον πολιτισμό, την ευκαιρία για έκφραση και δημιουργία. Πρόκειται για ένα μεγάλο ταξίδι στο θαυμαστό κόσμο της δημιουργίας και του πολιτισμού, μέσα από το θέατρο, τη μουσική, το χορό, τις εικαστικές τέχνες, τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, την τοπική ιστορία, το μαθητικό τύπο.
Αξίζει δε, να αναφέρουμε ότι στη διάρκεια αυτών των τριών τελευταίων χρόνων, οι συμμετοχές διπλασιάστηκαν . Έτσι σήμερα έχουμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε δράσεις από περίπου 100 εκπαιδευτικές μονάδες και φορείς πολιτισμού. Που αυτό μεταφράζεται σε αρκετές εκατοντάδες συμμετέχοντες και φυσικά χιλιάδες κοινού.
Για την ιστορία θα ήθελα να αναφέρω το πώς εξελίχθηκε αυτή η δράση, γιατί πιστεύω ότι πάντα μια αναδρομή στο χρόνο , μας βοηθά να βγάλουμε πολλά συμπεράσματα.
Το 1982 όταν η τότε ΕΘΕΚ (Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης) και μετέπειτα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης ανακοίνωσε την πρόθεσή της για δημιουργία μαθητικής πειραματικής σκηνής, μόλις δύο παιδιά από όλα τα σχολεία της πόλης εκδήλωσαν το ενδιαφέρων τους . Ήμουν εγώ και μια πολύ καλή μου φίλη, η οποία και με παρότρυνε.
Μερικούς μήνες αργότερα, σε μια νέα ανακοίνωση εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους 15 παιδιά. Σήμερα έχουμε φτάσει στο σημείο να διοργανώνουμε φεστιβάλ διάρκειας 5 μηνών, την «Άνοιξη Καλλιτεχνικής Δημιουργίας» που προαναφέραμε. Δε θα πρέπει βέβαια να ξεχάσουμε και το Παιδικό θεατρικό Εργαστήρι του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης που ξεκίνησε πριν από 7 χρόνια με 35 παιδιά και έχει φτάσει σήμερα τα 160, ενώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τους υπόλοιπους θεατρικούς φορείς για παιδιά που λειτουργούν στην πόλη μας και που όλες σφύζουν από ζωή και δράση.
Τι ήταν αυτό που προκάλεσε αυτή την έξαρση ?
Τα παιδιά εκφράζονται και δημιουργούν, στέλνουν μηνύματα.
Κι εμείς θα πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να τα λάβει και να τα κατανοήσει.
Έτσι ίσως μια μέρα ανακαλύψουμε κι εμείς τη δική μας δημιουργική εφυία.