Internet και πολιτισμός

Internet και πολιτισμός

Ομιλητής σε συνέδριο που διοργάνωσε

το ΚΕΚ  Interface με θέμα "Internet και πολιτισμός".

Κείμενο :

Κυρίες και κύριοι

Ο Δήμος Χανίων μέσω της Δημοτικής Πολιτιστικής Επιχείρησης, οργανώνει ένα μεγάλο ποσοστό των εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται στην πόλη μας.

Εκδηλώσεις που αφορούν όλα τα είδη της τέχνης, όπως Θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, παραδοσιακές βραδιές, παραστάσεις χορού, λογοτεχνικές βραδιές, προβολή κινηματογραφικών ταινιών, εκθέσεις εικαστικών τεχνών, επετειακές εκδηλώσεις, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για διάφορες μορφές τέχνης.

Στην πορεία του χρόνου διαπιστώσαμε την αναγκαιότητα της μετάδοσης των πληροφοριών περί των πολιτιστικών γεγονότων, με ταχύτητα και σε μεγάλες αποστάσεις. 

Η πρώτη μας κίνηση ήταν η δημιουργία μιας ιστοσελίδας με αυτό το στόχο. Δηλαδή την έγκαιρη, γρήγορη και πλήρη ενημέρωση.

Στη σελίδα αυτή δίδονται πληροφορίες, για κάθε εκδήλωση, όχι μόνο αυτών που διοργανώνει ο Δήμος Χανίων μέσω της ΔΗΠΕΧ, αλλά και οι υπόλοιποι φορείς της πόλης μας. Επίσης δίδονται πληροφορίες και για τους χώρους που διεξάγονται οι εκδηλώσεις καθώς και για όλους τους πολιτιστικούς φορείς.

Σήμερα, οι επισκέψεις στη σελίδα μας, ανά μήνα είναι κατά μέσω όρο  1500 – 1800.

Επισκέπτες μας είναι άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να ταξιδέψουν στα Χανιά και ενδιαφέρονται για τα πολιτιστικά δρώμενα σε μια συγκεκριμένη περίοδο.

Είναι τουριστικοί πράκτορες από χώρες κυρίως της Ευρώπης, οι οποίοι προγραμματίζουν εκδρομές στα Χανιά και θέλουν να σχεδιάσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τους εκδρομείς, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτό και τις πολιτιστικές δραστηριότητες.

Επισκέπτες μας είναι, εκτός από τα τοπικά και Ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης του Εξωτερικού, που ενημερώνουν τους ομογενείς μας.

Επίσης τη σελίδα μας επισκέπτονται και φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια, για να αναζητήσουν στοιχεία τα οποία θα χρησιμοποιήσουν σε κάποια μελέτη ή διατριβή, που σχετίζεται με τα πολιτιστικά δρώμενα.

Στην προσπάθεια μιας καλύτερης και πιο ολοκληρωμένης ενημέρωσης, αναζητούμε στο διαδίκτυο, επιπλέον στοιχεία για διάφορα θέματα. 

Εάν δεν ξέρεις από την αρχή πού να ψάξεις, η αναζήτηση αυτή μπορεί να είναι πολύωρη.

_____________________________

Όπως ξέρουμε όλοι, το Internet είναι μια ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών, αλλά πολλές φορές αποδεικνύεται ανακριβής, αγγίζοντας τα όρια της αναξιοπιστίας και επίσης, ευάλωτη.

Μέσα σε αυτό τον λαβύρινθο, είναι πολύ εύκολο να χαθείς και να βρεθείς σε τόπους ανεπιθύμητους, που αλλοτριώνουν και προσβάλλουν την προσωπικότητα μας. 

Δεν παύει όμως, για εκείνους που το χρησιμοποιούν «σωστά», να είναι ένα ατέλειωτο δημιουργικό ταξίδι.

Ένας  δρόμος που σου επιτρέπει να ταξιδέψεις με απίστευτη ταχύτητα, σε κάθε γωνιά της γης. Να δεις εικόνες, ανθρώπους, πολιτισμούς και ιδέες.

Να μοιραστείς το δικό σου πολύτιμο θησαυρό. Να συνομιλήσεις με άλλους ταξιδιώτες.

___________________________

Πριν από μερικά χρόνια το Internet φάνταζε μαγικό. Πολύ γρήγορα, όμως,  γιγαντώθηκε. Ο όγκος των δεδομένων ξεπέρασε κάθε προσδοκία. 

Και να σκεφτεί κανείς, ότι αυτή είναι μόνο η αρχή. 

Το internet υπάρχει, γιατί υπάρχουν ταξιδιώτες. Και οι απαιτήσεις αυτών των ταξιδιωτών άλλαξαν.

Είναι σαν ένα μικρό παιδί, που μεγαλώνοντας ζητά τα πάντα, αφομοιώνει τα πάντα, χωρίς πολύ σκέψη, χωρίς πολλά φίλτρα. Είναι ένας μικρός κατακτητής, που διεκδικεί γενναίο μερίδιο του πολύτιμου χρόνου και του νου.

Το παιδί μεγάλωσε. Δημιούργησε τη δική του προσωπικότητα.

Οι ταξιδιώτες, μεγάλωσαν κι αυτοί. Οι απαιτήσεις τους άλλαξαν. 

Και αλλάζουν καθημερινά με ταχύτατους ρυθμούς.

Η απλή αναζήτηση πληροφοριών, δεν αρκεί πια. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ζητούν αυτό το κάτι άλλο, το διαφορετικό.

Σε ένα χώρο που δεν υπάρχουν σύνορα, αναζητούν εκείνο τον τρόπο που θα τους φέρει σε επαφή με χώρες και πολιτισμούς που δεν μπορούν να επισκεφτούν. Εκείνο τον τρόπο που θα τους επιτρέπει να ταξιδεύουν στο χώρο και στο χρόνο και να βλέπουν, για παράδειγμα, τα θαύματα του κόσμου στην πραγματική τους διάσταση.

Εκείνο τον τρόπο που θα τους προσφέρει τη γνώση απλόχερα, φέρνοντάς τους σε επαφή με τη σοφία του κόσμου, με ταχύτητα και εγκυρότητα.

Κάθε πολιτιστικό αγαθό έχει δικαίωμα στη διάδοσή του και κατά συνέπεια τη διάσωσή του.

Στην εποχή της ταχύτητας και των αυξημένων απαιτήσεων,  όπου ο ελεύθερος χρόνος κάθε ανθρώπου μειώνεται δραματικά, είναι πολύ σημαντικό να μπορεί ο καθένας να δει τους πολιτιστικούς θησαυρούς κάθε χώρας.

Κι αυτό είναι σπουδαίο, χωρίς βέβαια να σημαίνει, ότι δεν πρέπει από την πλευρά μας, να διαφυλάξουμε τη γνησιότητα του δικού μας πολιτισμού.

Κάθε είδους πολιτιστικής επαφής, με οποιοδήποτε τρόπο, κρύβει τον κίνδυνο της αλλοτρίωσης.  

Οι πολιτισμοί επηρεάζουν ο ένας τον άλλο. Διαβάζοντας ιστορία το διαπιστώνουμε. Κι είναι φυσικό να συμβαίνει αυτό. Άλλωστε αυτή η αλληλεπίδραση έφερε την εξέλιξη σε όλες τις μορφές τέχνης. Το θέμα όμως είναι, μέσα από αυτή την εξέλιξη, να μην αλλοιωθεί το γνήσιο, δηλαδή η παράδοση του κάθε λαού.

Θα πρέπει με κάθε τρόπο να διαφυλαχθεί αυτή η παράδοση. Οι χοροί του, τα τραγούδια του, τα ήθη κι έθιμα, και ακόμα η ιστορία του, τα μνημεία του, η σοφία του και τόσα άλλα, αποτελούν την κληρονομιά του, που είναι ο χαρακτήρας του, και η ψυχή του.

Πρέπει με μεγάλο αίσθημα ευθύνης να μεταδώσουμε αυτή την κληρονομιά στις επόμενες γενιές. Γιατί αν αλλοιωθεί, είναι δύσκολο να επανακτηθεί και οι συνέπειες στο χαρακτήρα και την ψυχή του λαού θα είναι απρόβλεπτες.

Για φανταστείτε ένα κόσμο όπου τα ήθη και τα έθιμα θα είναι ίδια. Για φανταστείτε ένα κόσμο με ίδια μουσική. Με ίδια έκφραση.

______________________________________________

Σαφέστατα, η τεχνολογία σήμερα, που αναπτύσσεται και εξελίσσεται με  απίστευτους ρυθμούς, βοηθά στη διάδοση και διάσωση των πολιτιστικών δεδομένων κάθε χώρας. Όμως αυτό με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή, είναι αυθεντικό ? Είναι ελεγμένο ?

Το internet είναι ένας χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών. Αυτό είναι και καλό και κακό. Κρύβει κινδύνους και παγίδες. Με αυτή την ελευθερία έκφρασης, μπορεί κάποιος εύκολα να μεταδώσει εσφαλμένες πληροφορίες, με δυσμενείς συνέπειες τόσο για το πολιτιστικό στοιχείο στο οποίο αναφέρετε, όσο και για εκείνον που θα λάβει και θα αναμεταδώσει  την πληροφορία.

Είναι ευθύνη, λοιπόν, όλων, όχι μόνο η διάδοση αλλά και η προστασία της παράδοσης.

____________________________________________________

Οι δυνατότητες που έχουμε σήμερα μέσω της  τεχνολογίας της πληροφορίας, είναι τεράστιες.

Για σκεφτείτε. 

Πριν από μερικά χρόνια, η εφεύρεση του τηλεφώνου, έφερε επανάσταση στην επικοινωνία. Σήμερα μπορούμε όχι μόνο να ακούμε αλλά και να βλέπουμε τον συνομιλητή μας.

Κάποτε, όταν δεν μπορούσαμε να επισκεφτούμε κάποιο αρχαιολογικό χώρο, αρκούμασταν σε μια φωτογραφία. Σήμερα μπορούμε να περπατάμε ανάμεσα στα ερείπια περασμένων πολιτισμών, που βρίσκονται εκατοντάδες μίλια μακριά, ενώ είμαστε σπίτι μας. 

Οι αποστάσεις μειώθηκαν στο ελάχιστο.

Η εικονική πραγματικότητα είναι πια γεγονός.

Τα οφέλη είναι μεγάλα.

Για παράδειγμα :

Πολλές φορές, καλλιτέχνες, επικοινωνούν με τη ΔΗΠΕΧ, ζητώντας στοιχεία για το χώρο που πρόκειται να πραγματοποιήσουν κάποια έκθεση. Εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, εκτός από τις διαστάσεις, είναι να τους στείλουμε και κάποιες φωτογραφίες. 

Τις περισσότερες φορές αναγκάζονται πριν από τη μεταφορά της έκθεσης, να έρχονται στην πόλη μας, για να δουν από κοντά και να μελετήσουν αυτό το χώρο. 

Όμως για σκεφτείτε να είχαν τη δυνατότητα να τον έβλεπαν στην πραγματική του διάσταση, ενώ βρίσκονται στην πόλη τους.

Πριν από ένα χρόνο περίπου, είχα την τύχη να λάβω μέρος σε ένα συνέδριο για το θέατρο. Οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 100 άτομα. Ανάμεσα τους ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, χορογράφοι, ακόμα και άνθρωποι που απλά αγαπούν αυτή τη θαυμαστή τέχνη. Από την Ελλάδα συμμετείχαν περίπου 20 άτομα.

Το συνέδριο διεξήχθη... στο σαλόνι του σπιτιού μας, αφού ήταν μέσω δικτύου. Για να μπορεί κάποιος να το παρακολουθήσει ,έπρεπε να έχει κωδικό πρόσβασης από τους διοργανωτές.

Σ’ αυτό το συνέδριο, που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και που η διάρκειά του ήταν 4 ώρες, είχαμε τη δυνατότητα να βλέπουμε και να συνομιλούμε με όλους τους συνέδρους και να παρακολουθήσουμε χοροθεατρική παράσταση, καθώς και δύο μικρής διάρκειας θεατρικές παραστάσεις, σε πραγματικό χρόνο, που στήθηκαν ειδικά για τις ανάγκες του συνεδρίου. Είδαμε ακόμα και διάφορες ασκήσεις τεχνικής σχετικές με το θέατρο. 

Καταλαβαίνεται το όφελος μιας τέτοιας συνάντησης, για όλους μας.

Έχουμε λοιπόν, ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια μας, που αν το χρησιμοποιήσουμε σωστά, θα φέρει αύξηση του μορφωτικού επιπέδου. Κι αυτό σημαίνει πολλά.

Για σκεφτείτε όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που για διάφορους λόγους, δεν μπορούν να ταξιδέψουν, να έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, βιβλιοθήκες, κ.α., ενώ βρίσκονται σπίτι τους.

Η τεχνολογία της πληροφορίας μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στη διάδοση και τη διάσωση της παράδοσης, αλλά και στην εξέλιξη.

Μέσα σ’ αυτή την ελευθερία που δίνει το internet, επιβάλλεται πλέον η δημιουργία κλειστών αξιόπιστων δικτύων, για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Μικρά εξειδικευμένα δίκτυα, δημιουργημένα από επιστήμονες ερευνητές, που να αφορούν, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις, τις τέχνες και τα γράμματα, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία, τις βιβλιοθήκες, τους χορούς και τα τραγούδια κάθε τόπου, μπορούν να αποτελέσουν τα μέρη ενός ευρύτερου δικτύου. Εκείνο της πόλης. Και αυτό με τη σειρά του, θα είναι μέρος του δικτύου της χώρας.

Έτσι το ταξίδι θα είναι ασφαλές. Οι πληροφορίες θα είναι αξιόπιστες και δεν θα αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών.

Με αυτή την ταχύτητα που εξελίσσεται η τεχνολογία, σε μερικά χρόνια θα μπορούμε να επισκεπτόμαστε, για παράδειγμα, όποιο μουσείο ή αρχαιολογικό χώρο θέλουμε. Θα μπορούμε να περπατάμε στην Αρχαία Αθήνα, στο λαβύρινθο της Κνωσού. Θα μπορούμε να δούμε από κοντά τα ήθη και έθιμα κάθε χώρας. Θα μπορούμε να κάνουμε τις δικές μας έρευνες σε βιβλιοθήκες και άλλους χώρους.

Το ταξίδι στο χρόνο και στο χώρο θα είναι πια μια απλή διαδικασία.

Βρισκόμαστε τόσο μακριά ο ένας από τον άλλο, αλλά ταυτόχρονα και τόσο κοντά. 

Μαθαίνοντας και μελετώντας τους πολιτιστικούς θησαυρούς κάθε τόπου, γνωρίζουμε καλύτερα το λαό του. Τις ιδιαιτερότητες του, την κουλτούρα του, το χαρακτήρα του, την ψυχή του.

Εδώ βέβαια τίθεται και ένα μεγάλο ερώτημα.

Ναι, η γνώση πια μας δίδεται απλόχερα. Μπορούμε να τη βρούμε, να την ανακαλύψουμε, αρκεί να το θέλουμε. Όμως τι γίνεται με τις αισθήσεις ;

Ένα απλό γράμμα από αγαπημένο πρόσωπο μας έδινε και μας δίνει πάντα χαρά, μας συγκινεί. Διεγείρει τις αισθήσεις. Κρατάμε στα χέρια μας ένα απλό κομμάτι χαρτί, γεμάτο από συναισθήματα, γραμμένο από εκείνον που βρίσκεται μακριά. Σήμερα τα email έρχονται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Κι αυτό μας δημιουργεί παρόμοια συναισθήματα. Όμως δεν το κρατάμε στα χέρια μας. 

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την επίσκεψή μας σε ένα μουσείο ή αρχαιολογικό χώρο. Περπατάμε σε δρόμους ιστορικούς, βρισκόμαστε σε τόπους θυσίας, σε χώρους που διαδραματίστηκαν μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Αισθανόμαστε το αεράκι, αγγίζουμε το χώμα, μυριζόμαστε τις ευωδιές κάθε τόπου, όλες μας οι αισθήσεις είναι σε διέγερση. Κι αυτά τα συναισθήματα που δημιουργούνται, μπορούμε να τα μοιραστούμε άμεσα, με εκείνον που βρίσκετε τυχαία δίπλα μας και που ίσως να είναι από άλλη χώρα. 

Με την εικονική πραγματικότητα, αυτό συμβαίνει ;

Θα ‘ρθει άραγε η εποχή, που δεν θα χρειάζεται να βγαίνουμε καν από το σπίτι μας ; 

Και η ανθρώπινη επαφή ;

_______________________________________________

Αυτές είναι κάποιες απλές σκέψεις και ερωτήματα που δημιουργήθηκαν μέσα από αυτή την εμπειρία, μέσα από αυτό το ταξίδι.

Η επικοινωνία πια, είναι μια απλή υπόθεση.

Ο κόσμος ενώ είναι μακριά, τώρα είναι τόσο κοντά. 

Μπορούμε να τον ανακαλύψουμε, αρκεί να το θέλουμε.

Μπορούμε να διαδώσουμε, αλλά και να διασώσουμε το θησαυρό μας.

Πρέπει όμως να είμαστε πολύ προσεκτικοί. 

Για να μην επέλθει η αλλοτρίωση και η απομόνωση.

Σας ευχαριστώ.